ΨΕΜΑ ΚΑΙ ΜΑΓΙΑ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)

Ας σκεφτούμε ένα ευρύχωρο σπίτι με άπειρα μικροπράγματα αλλά χωρίς καθόλου ζωή. Αίφνης προβάλλει ένα θηλυκό πρόσωπο. Αυτή είναι η Ελίζα, μια ορφανή κοπέλα, περικυκλωμένη από επικές αφηγήσεις με ήρωες και δεσποσύνες. Αποφασισμένη να αποτυπώσει την ιστορία της οικογένειάς της, η Ελίζα ανυψώνει σε μυθικές διαστάσεις τη μητέρα της Άννα, τον πατέρα της Φραντσέσκο, τον ξάδελφο Εντοάρντο και τη Ροζάρια, μια ανοιχτόψυχη πόρνη. Αυτά τα πλάσματα, από αδιάφορα έως κακόμοιρα, μεταμορφώνονται σε αληθινούς ανθρώπινους χαρακτήρες που βιώνουν ένα σωρό αλλόκοτες περιπέτειες. Το αποτέλεσμα; Μια εν δυνάμει ηθογραφική κωμωδία μετουσιώνεται εν τέλει σε μεγαλοπρεπέστατη τραγωδία. Η Ελίζα, η γυναίκα με τις μακριές κοτσίδες και τη χλωμή όψη, η καταφρονεμένη κόρη, έχει κληρονομήσει ένα αίνιγμα από τους γονείς της. Σε αυτό έρχονται να προστεθούν ο φόβος και η ματαίωση που κατασκευάζουν οι παθιασμένοι έρωτες, οι δυστυχισμένοι γάμοι, τα εξώγαμα παιδιά. Προκειμένου να κατανοήσει αυτή την τρέλα, η Ελίζα επιστρατεύει τη μνήμη και τη φαντασία της. Έπειτα γράφει και μας μεταφέρει σε μια πόλη του ιταλικού Νότου στις αρχές του 20ού αιώνα, σε έναν τόπο και μια εποχή όπου η ελευθερία των γυναικών ήταν στα χέρια των ανδρών, συζύγων ή εραστών. Το "Ψέμα και μάγια" (1948), αυτό το ανησυχαστικό μυθιστόρημα, ακολουθεί τα πρότυπα μιας λογοτεχνικής παράδοσης που από τον Σταντάλ και τον Τολστόι φτάνει μέχρι τον Προυστ, καθρεφτίζοντας την πραγματικότητα μιας ολόκληρης κοινωνίας. Η 'Ελσα Μοράντε χρησιμοποιεί μια ιδιαίτερη, σαγηνευτική γλώσσα, όπου η πρόφαση του υπαινιγμού και του παιχνιδιού δεν είναι παρά ένα είδος συστολής για να υπερασπιστεί τον μύχιο χαρακτήρα μιας μοναδικής, αλησμόνητης εξομολόγησης. 

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ του Τζόρτζιο Μοντεφόσκ
Αφιέρωση για την Άννα ή Στο Παραμύθι
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΜΟΥ
Ι. Μια έγκλειστη μοναχή και μια κολασμένη γυναίκα
II. Άγιοι, Σουλτάνοι και Αρχιστράτηγοι στην κάμαρά μου. (Αναγγέλλεται ο μυστηριώδης Αλβάρο)
III. Οι τελευταίοι Ιππότες της Θλιβερής Μορφής
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Ο ΝΟΡΜΑΝΔΟΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ
Ι. Μια οπισθοδρομική πόλη. Παρουσίαση της οικογένειάς μου. Το δείπνο στο χιόνι
II. (Αρχίζουν οι οικογενειακές Ιστορίες μου). Η γιαγιά μου κάνει έναν γάμο συμφέροντος
III. Σχέδια για το Εξωτερικό. Πρώτος χαιρετισμός του Ξάδελφου στην Άννα
IV. Ο Νικόλα Μονακό δυσφημεί τον Ξάδελφο και στήνει πλεκτάνες
V. Η Κοντσέτα απαλλάσσεται από τους κολασμένους. Το τέλος ενός απατεώνα
IV. Το τέλος ενός ρομαντικού ευπατρίδη. Η κότα Αρμίντα
VII. Η κόρη του μαγαζάτορα εξευτελίζεται. Ακούγεται για μια στιγμή η φωνή του Ξαδέλφου
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΤΑ ΞΑΔΕΛΦΙΑ
Ι. Πονηρό κι εκπληκτικό ατύχημα
II. Δοξασμένη Άννα. Δώρο ένα δαχτυλίδι
III. Δυσαρεστημένες γυναίκες, κακεντρεχείς γυναίκες και ζηλιάρες γυναίκες
IV. Νέες ασυνάρτητες συζητήσεις των άγουρων εραστών. Γίνεται πάλι λόγος για το Εξωτερικό με την παρεμβολή του Ματαδόρ Μανουελίτο, του Τσάρεβιτς κ.λπ. Η ουλή
V. Ο Ξάδελφος απαγγέλλει δυσνόητους στίχους
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: Ο ΑΝΩΝΥΜΟΣ
Ι. Μπαίνει στη σκηνή ο Βλογιοκομμένος. Αρχίζουν οι κομπορρημοσύνες του
ΙΙ. Οι δυο τους γίνονται φίλοι. Η Ροζάρια στο δίλημμα μεταξύ εντιμότητας και ονείδους
III. Η μητέρα βαρόνη φτάνει στην πόλη
IV. Το δαχτυλίδι αλλάζει κάτοχο
V. Καταστροφή που προκάλεσε ένας Ανώνυμος. Το μυστηριώδες μονόκλ. Μια ωραία γυναίκα διώχνεται από την πόλη
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ: Ο ΒΛΟΓΙΟΚΟΜΜΕΝΟΣ
Ι. Επιστρέφουμε στις ωραίες εποχές του Νικόλα Μονακό
II. Ο Βλογιοκομμένος έχει κάποιες ατυχίες στην αγάπη
III. Το τέλος ενός άθεου γέρου (με μιαν αμφίβολη μεταστροφή τη στιγμή του θανάτου). Σύντομη παραμονή του Φραντσέσκο στο Καθαρτήριο
IV. Ο Ξάδελφος συναντά τον φόβο και γυρνά την πλάτη στη συντροφιά
V. Η μητέρα μου κάνει έναν γάμο συμφέροντος
VI. Η συζυγική κατοικία
ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ: ΧΕΙΜΩΝΑΣ
Ι. Ο Βλογιοκομμένος έχει νέες ατυχίες στην αγάπη. Μια αριστοκράτισσα ταπεινώνεται. Σύντομη και αμελητέα εμφάνιση μιας ψευτομοναχής
II. Μια κυρία της αρεσκείας μου
III. Αρχίζουμε με ένα λαμπρό εγκώμιο της Ελίζας. Πάλι η ίδια κυρία του προηγούμενου κεφαλαίου. Μια βραδιά στην Όπερα. Το «κινητό ταχυδρομείο» και ο άσχημος Καμπόνι
IV. Ένα κακόφημο στέκι. Ο Βλογιοκομμένος καυχιέται κι ένας καροτσέρης αφηγείται κάτι εξωφρενικό
V. Θλιβερές επισκέψεις και θλιβερή σφαγή
ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ: ΤΟ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΟ ΤΡΕΝΟ
Ι. Μια συνάντηση συγγενών
II. Η είσοδός μας στο μέγαρο του Ξαδέλφου
III. Τρεις γυναίκες ερωτευμένες μαζί του
IV. Μήπως οι ρομαντικές αποπλανήσεις ήταν απλώς μια ευτελής πρόζα;
V. Η μητέρα μου κάνει μιαν αμαρτία και μιαν εξιλαστήρια θυσία
VI. Φυλακή και βάσανα για την καλή μου
VII. Διφορούμενη στάση του Ξαδέλφου
VIII. Αποκαλύπτονται αμαρτίες που αφήνουν άναυδο τον εξομολογητή
IX. Το δαχτυλίδι επιστρέφει στην πρώτη του κάτοχο
Επίλογος συνοδευόμενος από έναν έμμετρο «Αποχαιρετισμό»
ΕΠΙΜΕΤΡΟ του Τσέζαρε Γκάρμπολι
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΒΙΟΥ ΚΑΙ ΕΡΓΟΥ
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ