Βιβλια - Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΚΟΙΛΑΔΑ

Βιβλια

Στις Ανατολικές Άλπεις, κυκλωμένη από πανύψηλα βουνά, με τα φαράγγια και τους ορμητικούς τους χειμάρρους, απλώνεται μια αμόλυντη κοιλάδα με τα λειβάδια της, τα έλατά της και τα αιωνόβια σπίτια του Κασιάνο. Ένα πατριαρχικό βασίλειο όπου κυριαρχούν οι βράχοι, οι συκιές, τα σμέουρα. Οι κάτοικοί της, σκαλιστάδες του ξύλου και της πέτρας και πλανόδιοι πραγματευτάδες το καλοκαίρι, το χειμώνα αποκομμένοι ξαναγίνονται ξυλοκόποι. Είναι η κοιλάδα της αποκλειστικής μοναξιάς, όπου η ανεξιχνίαστη κούραση της ζωής μετριάζεται από αναλλοίωτες κινήσεις, όπου με το ρυθμό των εποχών ανανεώνεται μια μαγική συμβίωση του ειδωλολατρικού και του χριστιανικού, που συσπειρώνεται γύρω από την εκκλησία και το καμπαναριό: η Παναγία και οι Άγιοι πλάι πλάι με τις καλόκαρδες μάγισσες και τα σκανταλιάρικα πνεύματα του δάσους.

Μια μέρα, ανηφόρησαν από την πεδιάδα τα λάβαρα της προόδου: βάλθηκαν να μετράνε, ν΄ αγοράζουν, να χτίζουν και μέσα σε λίγα χρόνια με την πρόθυμη συγκατάθεση των χωρικών, ο βιομηχανικός πολιτισμός έσβησε το αιωνόβιο τοπίο. Οι χείμαρροι άλλαξαν κοίτη, τα βουνά τρυπήθηκαν, ένας ασφαλτοστρωμένος δρόμος στεφανώνει την κοιλάδα, μια τεχνητή λίμνη καταποντίζει τα παμπάλαια σπίτια και οι κάτοικοι μεταφέρονται σε καινούριες απρόσωπες κατοικίες για να κατασκευαστεί στην έμπαση της κοιλάδας ένα φράγμα, σαν σύγχρονος καθεδρικός ναός.

Κι ενώ η απροστάτευτη φύση υφίσταται όλες αυτές τις κακοποιήσεις, ο Σγκορλόν σκύβει πάνω από τους χωρικούς της κοιλάδας και μας διηγήται με ευαισθησία περιστατικά πόνου και αγάπης, μας μιλάει για την υποχρεωτική μεταμόρφωση, τη βία και τη μαγεία που θα ζήσουν, για την αυταπάτη της προόδου και της ευτυχίας. 

Διηγηματογράφος με εξαιρετική γνώση και φρονιμάδα, με λυρικο-βιβλικά ξεπηδήματα, ο Σγκορλόν μάς περιγράφει εδώ με πολλή ζεστασιά κι αναμφισβήτητη ποίηση πρόσωπα, πράγματα, καταστάσεις και συναισθήματα με βαθειά ειλικρίνεια.

Ο αναγνώστης δε θα δυσκολευτεί να παραβάλει την αποκαλυπτική τραγωδία του μυθιστορήματος με τη ζωντανή ακόμα ανάμνηση της καταστροφής του Λογκαριόνε. Αλλά η σύγκριση είναι ολότελα συμπτωματική, επειδή ο συγγραφέας κάνει έναν παγκόσμιο απολογισμό χωρίς καμιά πρόθεση έρευνας ή ανακούφισης. Η δική του ερώτηση είναι πολύ πιο υψηλή και απελπισμένη: ο Θεός και το δολοφονικό κύμα μπορούν να συνυπάρχουν μέσα στο πλαίσιο του σύμπαντος; Τι νόημα έχει το τέλμα της οδύνης που μας περιβάλλει και μας καταπονεί μέσα στο σχέδιο της πρόνοιας που αφορά το ανθρώπινο πεπρωμένο;

Ο Σγκορλόν σ΄ ετούτο το βιβλίο, περισσότερο από τα προηγούμενα, διακηρύσσει την οικολογική του ιδεολογία και την ανησυχία του σχετικά με την υπερβολική βιομηχανοποίηση και κάνει έκκληση να σεβαστούμε τους απαραβίαστους νόμους της φύσης. Και γι΄ άλλη μία φορά δείχνει να υπακούει σε μια μυστική προσταγή που τον θέλει φρουρό της αθωότητας και της ιερότητας της ζωής.