Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΟΥΣΕ ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ

Κούβα, 1977. Ο Ιβάν παλεύει να βγάλει τα προς το ζην και όποτε βρίσκει ευκαιρία περιπλανιέται στην αγαπημένη του παραλία, έξω από την Αβάνα. Εκεί γνωρίζει έναν παράξενο άνθρωπο που του διηγείται μια ιστορία: την ιστορία του Ραμόν Μερκαντέρ, του δολοφόνου του Τρότσκι, από τότε που, νεαρός κομμουνιστής, αγωνιζόταν στον Ισπανικό Εμφύλιο μέχρι την εποχή που βγαίνει από τις φυλακές του Μεξικού και καταφεύγει στη Μόσχα. Πώς όμως είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να γνωρίζει πράγματα που μόνο κάποιος που ήταν παρών στα γεγονότα μπορεί να γνωρίζει; Με αφορμή ένα πραγματικό γεγονός, ο Λεονάρδο Παδούρα χτίζει μια ιστορία στην οποία συναντιούνται οι ζωές τριών ανθρώπων: του Τρότσκι, από τότε που φεύγει στην εξορία μέχρι τη στιγμή που δολοφονείται στο Κογιοακάν του Μεξικού, του Ραμόν Μερκαντέρ, που εκπαιδεύτηκε από τις σοβιετικές μυστικές υπηρεσίες για να δολοφονήσει τον Τρότσκι, και του νεαρού Κουβανού Ιβάν, που θα γίνει ο θεματοφύλακας αυτής της μυστικής και επικίνδυνης ιστορίας. Πάνω απ' όλα όμως, το βιβλίο είναι ένα ερωτηματικό γεμάτο θλίψη για τη μεγάλη ουτοπία του 20ού αιώνα -την ουτοπία μιας πιο δίκαιης κοινωνίας- που όμως διαστρεβλώθηκε και χάθηκε.

"[...] Ο Παδούρα δεν γράφει ιστορική μελέτη, αλλά μυθιστόρημα με στοιχεία θρίλερ. Μολονότι οι ήρωές του είναι υπαρκτά πρόσωπα, παρ' ότι αφηγείται πραγματικά επεισόδια αναφέροντας χρονολογίες, αρκετά από τα γεγονότα είναι επινοημένα. Το τονίζει ο ίδιος στο Σημείωμα του τέλους, όταν επιμένει πως η ιστορία του "έχει οργανωθεί σύμφωνα με τις ελευθερίες και τις απαιτήσεις της μυθοπλασίας". Στην πραγματικότητα ο συγγραφέας, ο οποίος συνέλαβε την ιδέα στα τέλη του 20ού αιώνα, όταν η Κούβα υπέφερε τα πάνδεινα στη λεγόμενη "ειδική περίοδο", μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, έγραψε το μυθιστόρημά του για έναν σοβαρότατο λόγο: χρησιμοποίησε τη δολοφονία του Τρότσκι ως πρόσχημα. Ήθελε να μιλήσει για την άνοδο, την ακμή και την πτώση του κομμουνισμού και να πραγματευτεί "τη διαστροφή της ουτοπίας του 20ού αιώνα", όπως υπογραμμίζει, της "διαδικασίας στην οποία πολλοί επένδυσαν τις ελπίδες τους και τόσοι από μας έχουμε χάσει όνειρα, χρόνια, ακόμη και αίμα και ζωή". Ο Παδούρα δεν καταγγέλλει, ούτε μεμψιμοιρεί. Τον ήρωά του, τον φανατικό οπαδό του Στάλιν, τον αντιμετωπίζει με συμπόνια. Τον χαρακτηρίζει κι αυτόν θύμα του παράφρονος Γεωργιανού ο οποίος δεν σκότωσε μόνο εκατομμύρια συμπατριώτες του, μα αμαύρωσε και την εικόνα της πατρίδας του." (Από κείμενο του ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ, στο ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 1-1-2012)